Nasıl ki Batılı güçler kendileri için düzgün işleyen sistemlerin temellerinin nasıl atılacağını keşfetmişler, sosyal olgularla ilgili ilerlemeler sağlamışlar, bunları on yıllara sâri kan ve gözyaşı içeren süreçler de dahil olmak üzere döne döne tartışarak sistemli hale getirmişlerse, bu tecrübenin kendini İslam cephesinde gören her birey ve topluluğun da sorumluluğu olduğu unutulmamalı.