Ekim ayında Bilkent, Hacettepe ve İstanbul Bienali ağında yaptığım gezinti; doğa, kültür, edebiyat, çevresel tahribat, çiçek kokuları, müzik, tüketim toplumu eleştirisi gibi farklı ancak birbiriyle yakından ilişkili alanlarda keşifler yapmama olanak tanıdı.      Ekim ayında akademik ve kültürel hayattaki hızlanmaların bereketinden payıma Ankara’da bir sempozyum ve dinleti ile İstanbul’daki Bienal düştü. Katıldığım ilk etkinlik 14 […]

Haksızlıklara alışmamak için hep yazmak gerekir. Yazmak kendini inşa etmek kadar kendini yıkmak, kendinden parçalar koparmak, kendi zihin dünyanı tüm eleştiri oklarına açık halde çırılçıplak meydana koymaktır belki de. Yazmak hiçbir mazereti kabul etmez, yazmayı çok istiyorsan bunun bedelini de ödemen gerekir. Yıldız Ramazanoğlu’nun Papağanlar Panayırlar Hasatlar isimli denemeleri yaşamın içinde boşluklar ve baloncuklar açarak […]

Terane Vahid’in Karınca Takvimi isimli kitabındaki öyküleri ağacın, kuşun, balığın, tüm canlıların dilini duymaya ve duyurmaya meraklı metinler. Bu öyküler bize ekolojik yıkımı, insanın bu tahribattaki payını ve bir gün kurulacak mahkemede hayvanların insanlardan fazlasıyla alacaklı olduğunu anlatıyor. Günümüz Azerbaycanlı öykücülerinden Terane Vahid, Türkçeye aktarılmış Karınca Takvimi (2021) isimli kitabında hayvanların, ağaçların hayatına yakın duran, […]

İnsan hayatının yanında hayvanınkinin değeri nedir? Bir seçim yapmak zorunda kaldığımızda hangisini seçeriz? Kimi kime feda ederiz? Özbek yazar Lokman Börihan’ın “Avcı Kısmeti” isimli öyküsü, bizi hayvan hakları dolayımında ahlaki ilkeleri tartışmaya sevk ediyor. “Avcı Kısmeti”, Özbek yazar Lokman Börihan’ın 2015 yılında yayımlanmış bir öyküsü. Öykü bizi avcıların ve doğanın tekinsiz yaşamına götürüyor. Bir avcının […]

Conatus, canlı-cansız tüm sonlu varlıkların var kalma çabasıdır. Bu var kalma çabası ise bizim ve diğer varlıkların birbiriyle karşılaşmalarının imkân verdiği ölçüde devam eder. Daha doğrusu öteki, bizim var kalma çabamızı imkânsız hâle getirene kadar sürer. Bu karşılaşmalar bizim seçimimiz dışında gelişir, işte çaba da buna rağmen var olmak, direnmektir.  Günümüz Özbek Öyküsü ile ilgili […]

Polonyalı yazar Olga Tokarczuk’un Sür Pulluğunu Ölülerin Kemikleri Üzerinde isimli romanı, insan ve hayvanlar arasındaki orantısız güç ilişkisini sorguluyor. Romanın okura geçirdiği en kritik his, bir şeylerin değişme vaktinin geldiği. Hayvanların insanlardan intikam alma vakti geldi de geçiyor ya da daha genel çerçevede insan, doğa, evren, uzay, varoluşla ilgili bilgilerimiz tersyüz edilmeli. İnsan ve hayvan/lar […]

Profesyonel ormancı, yaban hayatı ekoloğu, eğitimci, doğa koruma avukatı ve yazar Aldo Leopold, Bir Kum Yöresi Almanağı isimli kitabında doğa gözlemlerini, doğa ve çevredeki insanlar arası ilişkiyi, kaybolmakta olan türleri ve keşfetmekten büyük mutluluk duyduğu eşsiz deneyimlerini edebi ve şiirsel üslubuyla aktarıyor.  Yaşadığımız 21’inci yüzyıl “insan çağı”, diğer bir deyişle Antroposen olarak adlandırılıyor. Bu kavram […]

Attila İlhan, farkında olarak ya da olmayarak Cumhuriyet aydınlarından miras aldığı sancıları taşır. O da Yahya Kemal gibi, Tanpınar gibi tarihsel ve millî benlik düşüncesini, millî terkip ve devam fikrini kendi cümleleriyle yeniden harmanlayıp kurmaya çalışır. Yanlışı yapılan devrimlerde değil, aydınların devrimleri yanlış yorumlamalarında görür. Attila İlhan’ın “Hangi Edebiyat” adı altında derlenmiş edebiyat yazılarında bir […]