Irak, bölgesel Kürt siyaseti ve Ortadoğu’daki Şii milisler konularında çalışmalarını yürütüyor. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nde lisans, İngiltere’de Exeter Üniversitesi’nin Politics and International Relations of the Middle East Bölümü’nde yüksek lisans derecesi aldı. Çalışmaları çok sayıda ulusal ve uluslararası yayın organında yayımlanıyor.
PKK’nın, örgütün feshedildiğini ve silahlı mücadeleyi sona erdirdiğini açıklaması, Türkiye kadar bölge ülkelerinin de gündeminde. PKK’nın Türkiye, İran ve Suriye dışında varlık gösterdiği Irak ise örgütün temel konuşlanma alanı olması hasebiyle spotların doğal olarak yoğunlaştığı yer.
Gazze ile başlayan, Lübnan ve Suriye’de İran’ı etkisizleştiren dalganın son yıllarda olumlu dönüşüme giren Irak’a sirayeti, ABD’nin de kontrol edemeyeceği bir kaosa yol açabilir. Bu gerçeklik milislerin sistem içerisinde ehlileştirilmesini makul bir seçeneğe dönüştürüyor.
Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi, PKK’nın varlık gösterdiği alanlar arasında olması hasebiyle İmralı sürecinin de en önemli muhatapları arasında yer alıyor. Sürecin nasıl ilerleyeceği belirsizliğini korusa da örgütün silah bırakmasıyla Kürt gruplar hem kendi aralarındaki ilişkileri hem de Ankara ile ilişkilerini yeniden kurgulayabilir.
Geldiğimiz noktada iç savaş, El Kaide, IŞİD, istikrarsızlık, yolsuzluk ve belirsizlikle andığımız, İran’ın nüfuz alanından çıkamayan bir milis devletine dönüşmüş Irak’ın hikâyesi, bölge aktörlerini halen teyakkuzda tutuyor. Suriye’nin Irak’a benzeyeceğini söylemek mevcut gidişat açısından acelecilik olsa da benzer hatalara düşmenin getireceği toplam farklı olmayabilir.
Irak Kürdistan Bölgesi’nde 20 Ekim’de yapılan milletvekili seçimlerinde, Erbil merkezli Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) birinciliğini, Süleymaniye merkezli Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) ikinciliğini korudu. Önceki dönemlerde bölgenin muhalif dalgasını arkasına alan ancak iktidara ortak olması nedeniyle halkın cezalandırdığı Goran (Değişim) Hareketi’nin ise neredeyse siyasi tablodan silindiği görüldü.
Kerkük’ün yerel yönetimi, yerel, ulusal ve bölgesel düzeyde karmaşık manevralar ve oyunlar sonucunda oluşturuldu. Gerilim, sadece kentin siyasi manzarasını yeniden şekillendirmekle kalmıyor aynı zamanda Irak’ın iç dinamikleri ve bölgenin jeopolitik dengesini etkileyebiliyor.
Erdoğan-Esad diyaloğunun Bağdat’ta yapılması yönündeki tartışmalar, Erdoğan’ın Nisan ayında Irak’a yaptığı ziyaretle başladı. Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani hükümetinin Bağdat teklifinin reddedilmediği anlaşılıyor. Irak Dışişleri Bakanı Hüseyin’in açıklamalarındaki toplantının prensipte kabul edildiği detayı da bu süreçten itibaren diplomasi trafiğinin sürdüğüne işaret.
Bağdat uzun süre PKK’yı Kürtlerle Türkiye arasındaki bir mesele olarak değerlendirerek, sorunu Erbil’e havale ediyordu. Ancak örgütün Süleymaniye, Kerkük, Musul ve özellikle de Sincar’daki faaliyetleri Bağdat’ı aksiyon almaya itti. Ankara’nın güvenlik ve istihbarat diplomasisindeki “maksimum baskısı” üzerine Bağdat, paradigma değişikliğine giderek Ankara ile sorunlu bir dosyayı kapatmaya istekli olduğu mesajı verdi.
İran ve vekil grupları, ABD’nin İsrail’e desteğini şiddetle eleştirirken direkt savaştan ziyade çatışma alanını yayarak düşmanlarının enerjisini parçalamaya odaklanıyor. ABD hedeflerine doğrudan saldırıdan kaçınan İran, çatışmayı Erbil gibi kontrol edebileceği kolay alanda tutuyor ancak bu çok boyutlu gerilim patlamaya hazır bomba.
IŞİD’in mağlup edilmesinin ardından önemi azalmaya başlayan kimlik siyaseti, Irak’ta mevcut kimliğe dayalı gerilimlerin tekrar gün yüzüne çıkmasına neden olabilir. Seçimlerin, merkez-yerel eksenli ilişkilerde yerel yönetimlerin güç kazanmasına yol açması da bu fenomene çarpan etkisi yapabilir. Tüm bunların toplamında Irak’ı orta ve uzun vadeli sorunlar yumağı bekliyor.
© 2025 – Sitede yer alan fikirler yazara aittir ve Perspektif’in editoryal tercihlerini yansıtmayabilir. Kaynak gösterilmesi ve link verilmesi kaydıyla kısmen alıntı yapılabilir.
