Üç yıldır Rusya ve Suudi Arabistan’ın bir anlaşması vardı. Birlikte ortak pazar güçlerini üretimlerini kısarak petrol fiyatlarını  belli bir zeminde tutmak için kullandılar. Ama yaklaşık iki hafta önce her şey bozuldu. Suudiler yavaşlayan petrol talebi karşısında fiyat istikrarını korumak için üretimlerini daha da kısmak istedi. Ruslar ise ısrarla karşı çıktı. Daha fazla üretim yapmak istiyorlardı.

O zaman Suudiler Ruslara bir ders vermeye kalkıştı. Piyasaya günlük ilave 2,6 milyon varil ham petrol sürüp piyasayı boğmak ve Rusya’nın petrol endüstrisinin hayati pazarlarından biri olan Avrupalı müşteriler için fiyatı düşürmeye ant içtiler. Takip eden birkaç gün içinde ham petrol fiyatları %30 düştü. Suudilerin Ruslara vermek istediği mesaj şu: “Fiyatlar şimdi ikimiz için de daha düşük ama pazardaki payımız daha yüksek. Konuşalım mı?”

Moskova’nın cevabı nyet oldu: “Konuşmaya gerek yok. Ekonomimizin petrol ihracatına bağımlılığı sizinkinden çok daha az ve kötü gün fonlarımız çok daha fazla. Bu acıya uzun bir süre dayanabiliriz. Ya siz? Fikrinizi değiştirince bize haber verin.” Petrol savaşı böylece başlamıştı.

Suudileri bir kenara bırakan Rusya, Washington’a şöyle bir mesaj gönderdi: “Dürüst olalım. Siz Amerikalılar bize yaptırım uyguladınız çünkü kendi petrol endüstrinize yardım için bizimkine zarar vermek istiyorsunuz. Son yıllarda dünyanın 1 numaralı petrol üreticisi hâline bu şekilde bizim şirketlerimize saldırarak geldiniz. Düşük fiyatlar Rusya için daha büyük kâr sunuyor.”

Ruslar düşük fiyatların Başkan Trump’ı köşeye sıkıştıracağını ümit ediyordu. Kaya petrolü imalatı hâlâ geleneksel petrol çıkarma yöntemlerine göre daha pahalı, dolaysıyla da düşük fiyatlar bazı küçük Amerikan üreticilerinin iflasına neden olacak. ABD borsasının serbest düşüşe geçmesi veya önümüzdeki dünyada hidrokarbon alternatiflerine daha az yatırım yapılmasını düşünmek de Vladimir Putin’in duygularını incitmez.

Bu savaş ne kadar sürecek? Belki aylarca. Bu savaştaki iki kumandan Putin ve Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman (MBS) sertlikleriyle övünen gururlu ve fevri adamlar. İkisi de en azından şimdilik en iyi silahlara sahip olduğuna inanıyor. Putin Suudilerin 1980’lerdeki büyük üretim dalgasının Sovyetler Birliği’nin yıkılmasında katkısı olduğunu hatırlıyor. Meşgul Trump’tan anlamlı bir müdahale gelme ihtimali de pek yok.

Tüm bunların yanında Putin tehlikeli bir oyun oynadığını biliyor. Rus merkez bankasının geçen yılki raporu varil başına 25 dolarlık petrol fiyatının Rus ekonomisini durgunluğa götüreceğini yazıyordu ki, bu ihtimal şimdi o zamankinden daha yüksek. Putin’in şu an en önemli projesi kendisini belli bir süresi olmaksızın Rusya’nın lideri yapmanın zeminini hazırlamak. Popülerliğinin Rusya’nın ekonomisiyle birlikte düşmesini önlemek için hayat standartlarını yükseltmeye yönelik harcamaları artırmalı.

Düşük petrol fiyatlarının etkilerini gidermek için çok fazla nakit ayırırsa Rusların daha yüksek vergiler ödemesi gerekebilir. Ve şimdiye kadar o kötü gün fonlarını büyük bir özenle yönetmiş olsa da, Putin fırtınanın gürlediği bir dünyada yaşadığımızın farkında.

Günün sonunda Putin ABD’li kaya petrolü üreticilerinin o kadar kolay öldürülemeyeceğini biliyor ya da bilmeli. Bunlar fiyatlar doğrultusunda piyasaya girip piyasadan çıkabilen küçük şirketler. Petrol fiyatları bir süre daha düşük olacak çünkü pandemi küresel petrol talebini ciddi ölçüde yavaşlatacak. Ama nihayetinde ekonomiler toparlanacak. Ruslar ve Suudiler petrol fiyatlarının yükselmesine izin vermek için müzakere edecek. ABD kaya petrolü üretimi tekrar başlayacak. Şimdi Putin ve MBS’nin ne kadar düşük düzeyde devam etmek istediğini merak ediyoruz.

Bu yazı 19 Mart 2020 tarihinde TIME sitesinde yayınlanmış olup, Mustafa Kaymaz tarafından Perspektif için çevrilmiştir. Yazının orijinal linki için burayı tıklayınız.