Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Huzur romanı için yazılmış bir önsözde, “Dünyada koşarak hiçbir şey görülmez. Alain -düşünmek için durmak lazımdır- der.” cümlesi geçer. Bu ifadeyi şerh edercesine, birçoğumuzun koronavirüs salgını nedeniyle, içtimai hayatın hareketliliğinden durağanlaşmaya rücu ettiğimiz, evlerimize, iç dünyamıza çekildiğimiz, soluklanmaya, düşünmeye, okumaya, izlemeye daha fazla vakit bulabildiğimiz günlerden geçiyoruz.

Henüz birkaç hafta önce “hızla”, “nasıl geçtiğini anlayamadığımız” günler, artık pek çoğumuz için dört duvar arasında içi doldurulması gereken koca bir boşluk gibi duruyor. Ve ilk elden, vaktimize kıymet kazandıracak, bizi eğleyecek, saatlerin, günlerin bir çırpıda akıp gitmesini sağlayacak meşgaleler arıyoruz, ediniyoruz. Bu amaçla, ilk elden de, artık online olarak her türlüsüne ve kolayca ulaşabildiğimiz kültür-sanat izlencelerine yöneliyoruz. Bunların başında ise hazır kıta ilgimizi bekleyen dizi ve filmlerin geldiği ise hepimizin malumu.

Pek çoğumuz izlenecek diziler, filmler arıyor, daha önce izlediklerimizin bazılarını tekrar izliyor, bugüne değin ertelediklerimize yöneliyor, eski-yeni, bilmediğimiz birçok yapımla karşılaşıyoruz, hatta kimilerimiz öneri listeleri oluşturup paylaşıyoruz. Bu meyanda; komedi, drama, tarihî, polisiye, suç, gizem, politik ve psikolojik gerilim gibi farklı türlerden seçtiğimiz 5 eski-yeni diziyi, kimilerimiz için tekrar izlemeye, kimilerimiz için hatırlatmaya, kimilerimiz için ise keşfetmeye kapı aralamak üzere ve mütevazı bir katkı sunması amacıyla Perspektif okurları için bir araya getirdik:

Bron/Broen  Yıl: 2011 | Tür: Suç – Gizem – Korku | imdb: 8.6

Danimarka’nın başkenti Kopenhag ile İsveç’in Malmö şehrini birbirine bağlayan Öresund köprüsünün tam ortasında, bir ceset bulunur. Yarısı Danimarka, diğer yarısı İsveç sınırları içerisinde yer alan ceset, cinayete kurban giden İsveçli bir kadın bürokrata aittir. Otopside ortaya çıkan bazı ilginç bulgular ve sonrasında kimliği belirsiz katilin “bu cinayetin daha bir başlangıç olduğuna” yönelik mesajları, bir anda iki ülke kamuoyunun ilgisini çekmeyi başaran bir olaya dönüşecektir. Katilin amacı nedir? Neden bir kadın bürokratı seçmiştir? Cesedi tam sınırın üstüne bırakarak, aynı anda iki ülkeye birden hangi mesajları vermeyi istemektedir? Olay yalnızca siyasi midir, yoksa siyasi boyutlarını aşan yönleri var mıdır? Sonrasında ne tür olaylara kapı aralayacaktır? 

Cevapları merak uyandıran bu ve benzeri sorular, Danimarka-İsveç ortak yapımı Bron/Broen (Köprü/Köprü) dizisini, tam yedi yıl boyunca büyük bir heyecanla izlenen bir yapıma dönüştürmeyi başarmıştı. Kendisinden sonra The Bridge (2013), The Tunnel (2013), Der Pass (2018) gibi dizelere de esin kaynağı olan Bron/Broen, son bölümüne kadar gizem ve heyecanın son bulmadığı, ustalıkla kurgulanmış bir İskandinav polisiyesi. 

Godfather of Harlem     Yıl: 2019 | Tür: Suç – Politik ve Psikolojik Gerilim – Drama | imdb: 8.0

ABD’de, 1930’larda mafyayı tek elde toplayarak, adeta suçu şirketleştirip, oluşturulan bir yönetim kuruluyla illegal işlerin tamamını yürütmeye başlayan efsane gangster Lucky Luciano ile ortakları Frank Castello, Meyer Lansky, Bugsy Siegel ve Vito Genovese’in hikâyesini konu alan The Making of the MOB: New York isimli 8 bölümlük mini belgesel dizi, son yılların suç türündeki en muhteşem yapımları arasında yer alıyordu. “Suçlu olabiliriz ancak bu vahşi olduğumuz anlamına gelmez” mottosuyla ABD sokaklarındaki şiddete son verip, mafyayı tek çatı altında toplayan, suçun serbest girişimden de yararlanabileceğini fark ederek mafyayı şirketleştiren ve tüm zamanların en dahiyane girişimcileri arasında yer alan Lucky Luciano önderliğindeki suçluların gerçek hikâyesi, gerek arşivlere ve anlatıcılara dayanarak oluşturulmuş detaylı senaryosu ve kurgusuyla, gerek suç-siyaset ilişkisinin Birleşmiş Milletler’i dahi kapsayan evrenselliği ekseninde seyirciyi oldukça şaşırtmayı başaran iyi bir tarih ve dönem dizisi olmasıyla gerek ise muhteşem oyunculuklara sahne olan canlandırmalarıyla, oldukça nitelikli bir yapım olarak dikkat çekmeyi başarmıştı. Dizinin yapımcısı AMC, sonrasında Lucky Luciano’nun Chicago ortağı, dönemin meşhur gangsterlerinden Al Capone’u konu alan 8 bölümlük Chicago serisiyle, dizinin ikinci sezonunu da ekrana getirmişti. 

ABD’nin yakın tarihine dair çok çarpıcı detaylar da barındıran iki sezonluk bu yapıma ilgi duyan izleyiciler için sevindirici haber ise ABD’nin Epix kanalından geldi. Lucky Luciano’nun New York Harlem’deki ortağı Bumpy Johnson’ın hayatını konu alan Godfather of Harlem dizisi, Eylül 2019 sonunda izleyiciyle buluştu. Mafya tarihinin en tehlikeli siyahi ismi ve aynı zamanda çok kitap okuduğu için “en entelektüel suç baronu” olarak bilinen Bumpy Johnson’ın hayatına yer veren dizide, aynı zamanda Johnson’ın yakın dostları arasında yer alan ve 1960’larda siyahların hak mücadelesinde omuz verdiği yakın dostları Müslüman aktivist Malcolm X ve boksör Muhammed Ali başta olmak üzere birçok önemli figür de yer alıyor.

Kısmen suç destanı, kısmen de kültürel-tarihî pandomim olarak değerlendirilebilecek 10 bölümlük mini dizi, 1960’lar ABD’sinin siyasi atmosferinde, siyahların suç dünyası ve hak ve eşitlik mücadelesindeki öne çıkan figürleri üzerinden, döneme dair adeta keşfedilmeyi bekleyen bir tarih anlatısı sunuyor.

The Borgias     Yıl: 2011 | Tür: Tarihî – Drama – | imdb: 7.9

Katolik dünyasında “Papa VI. Alexander” adıyla meşhur Rodrigo Borgia’nın, 1492 yılında Papa seçilmesiyle başlayan süreç, bugüne değin kendisi ve ailesi hakkında hiç bitmeyen tartışmaların kapısını da aralamıştı. Kökeni, dönemin İspanya’sında hüküm süren Aragon Krallığı’na bağlı Valencia bölgesine dayanan VI. Alexander, “Papa III. Callistus” olarak bilinen Alfons de Borja La Torreta’dan sonra 15. yüzyılda “Borgia” ailesinin çıkarttığı ikinci Papa olmuştu. Evli olması, kendisinin ve ailesinin yaşadığı gayri meşru ilişkiler ve siyasi ihtiraslarıyla döneme damgasını vuran VI. Alexander, aynı zamanda 15. yüzyılda Vatikan üzerinden Batı dünyasına dini ve siyasi olarak derin etkilerde bulunmuş “Borgia Ailesi”nin de en öne çıkan figürüydü. Ölümüne kadar 11 yıl boyunca Papalık yapan VI. Alexander, her anlamda bitmeyen doyumsuzlukları, güç ve iktidar arzusu kadar, bu arzularına ulaşmakta “her yolu mubah görmesiyle” de maruf bir isimdi.

Döneminde, henüz siyasi birliğini sağlamamış bugünkü İtalya’nın Floransa şehrindeki en parlak beyinler arasında yer alan Machiavelli’nin aklından da yararlanmaktan çekinmemiş ve sıra dışı bir Papa figürüne dönüşmüştü. Rodrigo Borgia ve ailesinin gerçek hikâyesini odağına alan İrlanda-Kanada ortak yapımı The Borgias, Showtime’da ekrana geldiğinde birçok tartışmayı beraberinde getirmiş ve Vatikan ile Papalık’ın itibarını zedelediği ve tarihsel gerçekleri çarpıttığı ithamlarıyla birçok eleştirinin odağı olmuş ve yayından kaldırılması için de kampanyalar düzenlenmişti. 

Hikâyesini büyük oranda gerçek olaylardan alan ve heyecan dozu yüksek tam bir “iktidar/taht oyunları”na sahne olan dizi; kurgusu, politik gerilimi ve oyunculuklarıyla da türünde en öne çıkan dizilerden. Osmanlı şehzadesi Cem Sultan ve Machiavelli gibi dönemin önemli karakterlerinin de yer bulduğu yapım, 15. yüzyıl Avrupa’sının dini ve siyasi fotoğrafını sahici bir şekilde yansıtan güçlü bir dönem dizisi.

After Life Yıl: 2019 | Tür: Komedi – Drama | imdb: 8.4

Eşinin ani ölümü sonrası düştüğü boşluk nedeniyle çarpık bir ruhsal değişim geçiren Tony, intihara meyilli, iyileşmeyi reddeden, çekilmez ve kaba bir karaktere dönüşecektir. Bu noktada, mutluluğuna gölge düşüren dünyayı cezalandırmaya karar veren Tony, hayatı başta iş arkadaşları olmak üzere herkes için zorlaştırmaya başlayacaktır. Artık ne kendini ne de başkalarını umursamadan ve etrafında olan bitenlere karşı olabildiğince fevri ve bencilce davranmaya başlaması ise onu yanlış bir çıkarımla “bir süper güce dönüştüğü” hezeyanına sürükleyecektir. 

Tony’nin geçirdiği bu değişimin gündelik hayatta üreteceği gerilimler ise eğlenceli ve absürd bir kara mizaha kapı aralayacaktır. Bencillik/benmerkezcilik eleştirisi üstüne oldukça kaliteli bir yapım olan ve başrolünde Ricky Gervais’in oynadığı Netflix yapımı After Life, her biri ortalama 25 dakika süren 6 bölümden oluşuyor.

Bozkır    Yıl: 2018 | Tür: Suç – Gizem – Gerilim | imdb: 8.2

Son dönemin en dikkate değer yerli polisiye dizileri arasında yer alan Bozkır, Anadolu’nun isimsiz bir şehrinde gerçekleşen bir dizi cinayetin çözümünü konu alıyor. Edebiyat severlerin uzun yıllar boyunca İletişim Yayınları Edebiyat Serisi’nin editörlüğüyle tanıdığı yazar Levent Cantek’in polisiye-kültür dergisi 221B’nin ilk sekiz sayısı için kaleme aldığı ve çizimleri Murat Başol tarafından gerçekleştirilen tefrika çizgi romanından televizyona uyarlanan dizi, “bir seri katil hikâyesi” üzerinden, toplumsal yozlaşma olgusuna mercek tutuyor. “Her katil yaşadığı yere benzer” mottusuyla ekrana gelen, iyi işlenmiş olay örgüsü ve başarılı sinematograsiyle de dikkat çeken toplam 10 bölümlük dizi, Blutv’den izlenebilir.