islamcılık Archives - Sayfa 2 / 3

Emanet

Enflasyon-faiz sarmalı içinde memleket felakete sürüklenirken, “nas var” deyip dünyanın en faizci uygulamalarını halka dayatırken, İslam’ın temel kaidelerine uyuyormuş gibi yapmanın neye tekabül ettiği üzerinde düşünmemek, başlı başına ontolojik-epistemolojik ve aksiyolojik bir problemdir. Bir varlık ve beka sorunudur. Milyonlarca insanı göz göre göre fakirleştirmek, bu fakirleştirmeye göz yummak, eleştirememek, yanlıştan dönmeyi salık vermektense “Az yesinler […]

Maksimalist ve Minimalist Yorumlar Arasında “Sabit Din, Dinamik Şeriat”

Sünnette geçen bir “adab-ı muaşeret” kuralını -haklı olarak- “din” olarak gören müminler, yeni ortaya çıkan kamusal alana ilişkin (siyasi-iktisadi-hukuki) ve milyonlarca insanın hayatını ilgilendiren ahlaki içerikli sorunları, dinamik ve aynı zamanda “dini” olarak algılayıp doğru bir şekilde çözmeyi başaramamaktadırlar. Her alanda “hile-i şeriyye” ve “kitabına uydurma”lar devam etmektedir. Dinler tarihinde ve günümüzde insanlar, yaşama dair […]

Dogmatik Taklitçiliğin Kaderi: “Vicdansız Dindarlık”

Bugün İslam dünyasında -az da olsa- “Takva”ya dayanan dindarlık örnekleri yaşandığı gibi; çoğunlukla dogmatik/taklitçi (vicdansız) örgütlü dindarlıklar kol gezmektedir. Kör selefilik (İŞİD), petro-dolar Selefiliği (Suud-i Arabistan), katı dogmatik/taklitçi Hanefilik (Taliban), Afrika Selefiliği (Boko-Haram), Mollalar ve Ayetullahlar Teokrasisi (İran Şiiliği), Türk Tasavvuf Sünniliği (FETÖ) ve daha bir sürü Tarikat-Cemaat ve siyasi parti örgütlenmeleri, “dindarlık” adına vicdansız, […]

Tarikat ve Cemaatlerin İslami Meşruiyet Sorunu

Cemaatlerin Türkiye Cumhuriyeti’nde oluşmasının politik-teolojik nedenlerini anlamak mümkün. Bu gerçek, buralarda süren dinsel yaşamın, İslami sahihliğini onaylamak anlamına gelemez. “Her sosyolojik-psikolojik (geleneksel) mevcut olan, ahlaki-dini ‘olması gereken’ demek değildir.” Bütüncül Bir Yapı Olarak İslam İslam, 610-632 tarihleri arasında Arap yarımadasında mevcut olan sosyolojik ve sosyal psikolojik olarak yerleşik dini, iktisadi, hukuki, politik örfler/gelenekler, toplumsal […]

Dine Karşı Din: Vicdanî Düşünme Dini ve Dogmatik Örgütlü Din

Vicdanın asli özelliği olan “takva” yani tetikte ve teyakkuzda olma durumu terk edilince; “taklit” yani dogmatizm başlar. Taklit, Tanrı tarafından verilmiş hükümlerin, yapılmış tavsiyelerin ve tekliflerin gerekçelerinin, maksatlarının, anlamlarının, menatlarının terk edilmesi ve bunların cehaletle, kör-inanç ile veya samimiyetle tekrar edilmesinde ısrar ve inat etmektir. 1-Vicdanî Düşünme Dini İnsanın başıboş hayvansı yaşam tarzına, heva, haz, […]

Taliban-IŞİD ve FETÖ: Sünniliğin Krizi

Dinde ve dindarlıkta bireysel düşünme ve vicdan, Kur’an tarafından sürekli tavsiye edildiği halde; bunu terk ederek taklidi, dogmayı tekrarı ve geleneği –cahiliye Araplarındaki katı gelenekçi mantıkta olduğu gibi- “sünnet” kavramı ile gelenekleştiren Sünniliktir. Bu hareketlerin her üçünün de katı-muhafazakâr ve gelenekçi oldukları su götürmez bir gerçektir. Şii “İmamet” doktrini/teolojisi, -Şah İsmail’in yenilgisinden sonra- yirminci yüzyılda […]

Tanrı ile “Temsil-Takva” ve Devlet ile “Temellük-Hukuk” İlişkilerinin Farkı

Bugün İslam dünyasında ve Türkiye’de mü’minlerin Tanrı ile olan ilişkilerinin “Takva” ilişkisi olmaktan çok, “Temsil” iddiası; devlet ile olan ilişkilerinin de ”Hukuk” ilişkisi olmaktan çok “Temellük” ilişkisi olduğu aleykelbeyan ve izahtan varestedir. Tanrı ile Temsil ve Takva İlişkileri 1. Temsil İlişkisi Tanrı’nın mahiyeti, zâtiyeti, inniyeti varlıktan başka türlü/aşkın (Gayb) olduğu için; insan, duyu ve […]

“Babanız Atatürk”

Atay’ın kitabı, nihayetinde bir propaganda kitabı idi. Ne var ki Türkiye’de eğitim müfredatındaki Atatürk anlatısı da üç aşağı beş yukarı bu minvaldedir. İnsanüstü bir şahsiyet olarak sunulması ve yasa ile korunma altına alınması, Atatürk hakkında doğru değerlendirme ve tartışmaların yapılmasını mümkün olmaktan çıkarıyor. Atay “Babanız Atatürk”ü yazdığında Cumhuriyet 22 yaşındaydı; bugün bir asrı devirmeye yaklaşıyor. […]

Siyasette Temel Antinomi: İdealin ve Ütopyanın Geçmişte ve Gelecekte Aranması

Metin, sosyolog Ahmet Çiğdem’in “Peygamber ve Düşünür” yazısı nedeniyle yazılmıştır. Böylesi, yazarın elli yıllık düşünsel yolculuğunda bir ilktir; bunun zevkli bir “iş” olmadığı da deneyimlenerek öğrenilmiştir. İdeal Olan Filozof Hilmi Ziya Ülken’in her alanda gösterdiği gibi varlığı bütün yönleriyle kavrama çabasındaki düşünce, bu aşamada sorunsal niteliği alır; dolayısıyla sorular koyar, bunlara karşıt (dikotomik) yanıtlar verilir. […]

Türkiye’de Ahlâk Vurgusu Güçlü Olmadığı İçin Hukuk Fikri de Gelişmedi

Cumhuriyet devri Türkiyesi’nde ahlâk çalışmaları ve vurguları hiçbir zaman canlı ve diri olmadı. Üniversite ve entelektüel hayat ahlâk çalışmalarına bigânedir. Güçlü ve derin bir hukuk fikrinin gelişmemesi de muhtemelen bununla alakalı. İlk bölümünü dün yayınladığımız mülakatın ikinci bölümünde Prof. Dr. İsmail Kara ile Türkiye’de İslamcılık ve siyaset, din-devlet ilişkileri, dini cemaat ve tarikatlar, sekülerleşme ve […]

Perspektif'e destek ver